EKOLOJİ HABER- 2023 yazında Kuzey Kutbu‘nda gözlemlenen yüzey hava sıcaklıkları rekor seviyelere ulaşırken, Grönland buzulunun en yüksek noktası, 34 yıllık kayıtlarda sadece beşinci kez erime yaşadı. Genel olarak 2023 yılı, Kuzey Kutbu için kayıtlardaki altıncı en sıcak yıl oldu.
Deniz buzu genişliği azalmaya devam ederken, 17 Eylül 2023 kayıtlardaki en düşük seviyelerin kaydedildiği gün olarak tarihe geçti. Bristol Körfezi‘nde Sockeye somonları rekor seviyelerde, bol miktarda, bulunurken aynı dönemde Yukon Nehri ve Bering Denizi‘nin diğer kollarında Chinook ve Chum somonları ciddi şekilde azaldı ve bu durum, balıkçılık faaliyetlerinin durdurulmasına sebep oldu. Bu durum, iklim değişikliğinin farklı bölgelerde ve farklı türler üzerinde ne kadar farklı etkilere yol açabileceğini gösteriyor.
NOAA yöneticisi Dr. Rick Spinrad, “Bu yılki rapor kartının ana mesajı, hemen harekete geçmemiz gerektiğini vurguluyor. NOAA ve federal ortaklarımızın yanı sıra, iklim direncini artırmak için eyalet, kabile ve yerel topluluklarla da desteğimizi ve iş birliğimizi artırdık. Aynı zamanda, bu değişiklikleri yönlendiren sera gazı emisyonlarını dramatik bir şekilde azaltmalıyız” dedi.
Yıllık Kuzey Kutbu Rapor Kartı, 18. yılında, 13 ülkeden 82 yazarın çalışmasını içeriyor. Bu rapor kartı aynı zamanda fiziksel ve biyolojik değişiklikleri güncelleyen sekiz ölçümü içeren “Vital Signs” adlı bir bölümü, dört yeni konu üzerine bölümleri ve 2023 yazında yaşanan aşırı orman yangınlarına özel bir raporu da içeriyor.
Raporun yeni bir bölümü, birçok yerli topluluk için sağlık, kültür ve gıda güvenliği açısından hayati öneme sahip olan somon türlerine odaklanıyor. 2021 ve 2022’de ticari balıkçılığın temelini oluşturan sockeye somonları Bristol Körfezi’nde rekor düzeyde yüksek bollukta iken, Yukon ve Kuskokwim nehirlerinde Yerli topluluklar tarafından avlanan Chinook ve chum somonları rekor düzeyde düşük miktartaydı. Azalan balıkçılık, 2023’te faaliyetlerinin durdurulmasıyla devam etti.
2023 rapor kartı, Kuzey Kutbu’nun gelecekteki direnci için yerli bilgilerin uygulanmasının önemine odaklanan iki bölüm de içeriyor. Bir bölüm, Alaska bilim insanları ve kuzey Alaska topluluklarındaki Iñupiaq gözlemcileri arasındaki iş birliği olan Alaska Arctic Gözlemevi ve Bilgi Merkezi‘nin çalışmalarını tanımlıyor. Finli bilim insanlarının Fin köyleri ve Yerli Sámi halkı ile iş birliği içinde bu sulak alan ekosistemlerini ve ormanları yeniden canlandırma çalışmaları da bir başka bölümde ele alınıyor.
Rapor, 2023 yazının Kuzey Kutbu’nun kaydedilen en sıcak yaz olduğunu belirtiyor. Deniz buzu genişliği son 17 yılda kaydedilen en düşük seviyelere düşerken, bu yılki deniz buzu genişliği 1979’da başlayan uydu kayıtlarında altıncı en düşük seviyedeydi.
