EKOLOJİ HABER- Uruguay, 2000’li yılların başında fosil yakıt fiyatlarının yükselmesi ve enerji talebinin artmasıyla karşı karşıya kaldığı zorlukları, yenilenebilir enerjiye geçişle aştı.Enerji krizine çözüm arayan Başkan Tabaré Vázquez‘in çağrısı üzerine, fizikçi Ramón Méndez Galain liderliğindeki hükümet, ülkenin enerji şebekesini dünya çapında örnek gösterilecek bir temiz enerji kaynağına dönüştürdü.
2000’li yıllarda fosil yakıt fiyatları dünya çapında yükseldi. 1980’lerdeki dalgalanma döneminin ardından ham petrolün varil fiyatı 2001 yılı sonunda en düşük noktalarından birine, 20 dolara ulaşmış, ancak daha sonra altı yıl boyunca üç katına çıkarak yeni bir petrol şokuyla 3 Temmuz 2008’de varil başına 145 dolara ulaşarak rekor kırmıştı.
Guardian‘ın aktardığına göre, petrol ithalatçısı Uruguay’ın enerji talebi de bir önceki yıl yüzde 8,4 oranında arttı ve hanelerin enerji faturaları da benzer bir oranda yükseldi. Başkan Tabaré Vázquez, Arjantin, Uruguay ve Paraguay‘ın acil durumlarda karşılıklı yardım anlaşması olmasına rağmen, komşu ülkelerden daha yüksek fiyatlarla enerji satın almak zorunda kaldı.
Bu durumdan kurtulmak için hızlı çözümlere ihtiyaç duyan Vázquez, fizikçi Ramón Méndez Galain’e başvurdu.Bugün ülke elektrik üretiminde fosil yakıtları neredeyse tamamen devre dışı bırakmış durumda. Hava durumuna bağlı olarak elektriğin yüzde 90-95’i yenilenebilir kaynaklardan elde ediliyor. Bazı yıllarda bu oran yüzde 98’e kadar yükseldi.
Fosil yakıtların kullanımdan kaldırılması COP28‘in de ana konularından biriydi. Dubai‘de bir hafta süren gergin müzakerelerin ardından ülkeler enerji sistemlerinde fosil yakıtlardan uzaklaşma konusunda taaahhüt vermişti. Ancak kampanyacılar, hükümetler ve çevre uzmanları bu geçişin nasıl yapılacağını tartışmaya devam ediyor.
Galain, “14 yıldır yurtdışında çalışıyordum ve geri döndüğümde bir enerji krizi vardı ama insanların sunduğu tek çözüm nükleer enerji santrali kurmaktı. Ben bir nükleer fizikçiydim, bu yüzden bu sorunu biraz anlayabileceğimi düşündüm” diyor.
Nükleer fizikçi konuyu araştırdıkça, Uruguay için çözümün nükleer enerji olmadığına daha fazla ikna oldu. Bunun yerine, yenilenebilir enerji kaynaklarını tercih etti. Bulgularını, ülkenin rüzgar enerjisine yönelmesi gerektiğine dair inancını ortaya koyan bir makalede yayınladı. Kısa bir süre sonra, kendisini Uruguay’ın enerji bakanı olmaya ve planını uygulamaya davet eden bir telefon aldı.
3.4 milyon nüfuslu Uruguay, iki büyük ülke arasında sıkışmış, yüzölçümü olarak İngiltere‘den yaklaşık yüzde 26 daha küçük küçük bir ülke. Arjantin‘in genişleyen başkenti Buenos Aires, iki ülke arasındaki sınırın bir kısmını oluşturan Rio Plata‘nın 50 km güneyinde yer alırken, Uruguay kuzey sınırını ise Brezilya ile paylaşıyor.
Dünya Bankası‘na göre 2022 yılında kişi başına düşen GSYİH 16 bin 420 sterlin ile kıtadaki en yüksek seviyede; nüfusun sadece küçük bir kısmı aşırı yoksulluk içinde yaşıyor. Nüfusun yaklaşık yüzde 60’ını oluşturan ve giderek büyüyen bir orta sınıfa sahip olan ülkede yaşam tarzı ve fırsatlara ilişkin beklentiler yüksek.
Yeşil Gazete
