EKOLOJİ HABER- Van’ın Erciş ilçesinde, elma yetiştiriciliği yapan çiftçiler elde ettikleri ürünleri ekonomiye nasıl çevirecekleri konusunda endişe içerisinde. İlçede yetiştirilen elma çeşitleri, ne iç piyasada nede dış piyasada alıcı bulamıyor.
Özel Haber: Erhan Akbaş
Tarımsal verimliliğiyle bilinen Van’ın Erciş ilçesinde bilinen yedi çeşit elma üretiliyor. Bu yıl elma hasadı yağan çiftçi verimden memnun ancak artan maliyetlerin kendilerini zorladıklarını söyledi. Van Havzası Organik Tarım Derneği Erciş Başkanı Müslüm Dursun ile, 4000 yıllık tarihi olan Erciş elmasına ilişkin konuştuk.
Van Gölü Havzası Organik Tarım Derneği ve Erciş Organik Güvenilir Gıdalar Derneği Başkanı Müslüm Dursun, Ekoloji Haber’e yapmış olduğu açıklamada: İlçede yetiştirilen 10 çeşit elma için çevre kentlerinindi ilgisinin olması durumunda ihracatının yapılacağını belirterek, bugüne kadar nesilden nesile aktarılan ve günümüze gelen bu elma yetiştiriciliğine sahip çıkmamız durumunda daha ileri nesillere taşırız” dedi.
İLÇEDE YETİŞTİRİLEN ELMANIN GEÇMİŞİ 4000 YILLIK BİR KÜLTÜRE DAYANIYOR
Erciş elması olarak bilinen ve Ekim-Kasım ayı sonlarında olgunlaşan elmalar tezgahlardaki yerini alırken, bu yıl elma üretiminin iyi olduğunu ifade eden Dursun, doğanın ve ekolojinin insanlığa her türlü fedakarlığı yaptığını ifade ederek, insanların doğasına sahip çıkamamasından yakındı. Dursun, bölgedeki elma yetiştiriciliğinin 4000 yıllık kültür olduğunu ifade ederek, 4000 yıldan bugüne kadar gelen elmaların her yıl olduğu gibi bu yıl da beklenenin ötesinde verim sağladığını aktardı.
Dursun, bölgede bu tarihi elmaların yaşatılması için dernek olarak kredili bahçeler kurduklarını söyleyerek, “Erciş ilçesinde tarihi değerlere sahip çok sayıda meyve ağaçları var. Dış pazardan gelen ürünler nedeniyle yeteri kadar Erciş elması tüketilmiyor. Bu nedenden beklenilen ekonominin sağlanmaması nedeniyle elmalar ya çok ucuz fiyata tüketiliyor ya da bekleyerek çürümeye terk ediliyor. Bölge halkı ekonomik olarak elmadan kalkınmadığı için yatırımını bu elmaya yapmıyor. Bizler bu anlamda çeşitli çabalar göstererek insanlarımızın bu ekolojik kültüre sahip çıkmasını sağlasak bile yeterli olamıyoruz. Çünkü yeniyiz, bu anlamda destek istiyoruz” diye konuştu.
YETİŞTİRİLEN ELMA 1 BARDAK ÇAY FİYATINA SATILIYOR
Binbir zahmet içerisinde yetiştiriciliğin yapıldğı ifade eden Dursun, Erciş ve Van elma çeşitlerinin sezon sonunda yapılan satışlarda çiftçinin beklentilerini karşılamadığını belirterek “Bir kilo elma fiyatı ile bir bardak çay fiyatı ile aynı olduğunu ilkbahardan sonbahara kadar organik ortamda yetişen ve ciddi emekler sarf edilen elmalar çiftçinin beklentilerine cevap olamadığını söyledi.
İlçede yetiştirilen elma çeşitlerin bazıları şöyle:
Pamuk elma
Pamuk elma çeşidi, Erciş yöresinde yaygın olarak yetiştiriciliği yapılan ve erkenci olması itibarı ile önem kazanmış bir çeşittir. Pamuk elma Periyodisite (bazı meyve ağaçlarının bir yıl ürün verip ertesi yıl vermemesi durumu ) göstermeyen, yöreye iyi adapte olmuş, hastalık ve zararlılara karşı dayanıklı ve kuraklığa hakim olduğu ifade edilmiştir. Temmuz sonu ile Ağustos ayı başında hasada gelen yazlık ve sofralık bir çeşit olan Pamuk Elma çeşidinde tam çiçeklenmeden hasat başlangıcına kadar geçen gün sayısı 88 gün olarak tespit edilmiştir. Meyve orta sulu, az aromalı, az mumlu, tatlı, meyve eti rengi beyaz, meyve kabuğu rengi sarı zemin üstünde güneşlenen kısımlarda az sıvama kırmızıdır. Ağaç kuvvetli bir gelişme göstermektedir, Yazlık bir çeşit olduğundan meyve özellikleri muhafazaya uygun değildir.
Van elması
Erciş yöresinde yetiştiriciliği çok yaygın olmamakla birlikte, aromalı, tatlı, ve yeme kalitesi yüksek yazlık bir çeşittir. Uygun koşullarda 3-4 hafta muhafaza edilebilen Van elması çeşidi, periyodisiteye meyillidir. Meyve az sulu, çok aromalı, çok mumlu, tatlı, meyve eti rengi beyaz, meyve kabuğu rengi sarı zemin üstünde sıvama kırmızıdır. Tam çiçeklenmeden hasat başlangıcına kadar geçen gün sayısı 88 gün olduğu ifade ediliyor.
Ekşi elma
Yörede yaygın bir şekilde yetiştirilen ve tercih edilen çeşitlerden güzlük bir çeşittir. Yarı dik ve orta kuvvette gelişme göstermektedir. Meyve çok sulu, çok aromalı, çok derecede mumlu, meyve tadı ortaya yakın ekşi, meyve eti rengi beyaz, meyve kabuğu rengi yeşil güneş gören kısımları sıvama kırmızıdır. Bu çeşit periyodisiteye meyillidir. Tam çiçeklenmeden hasat başlangıcına kadar geçen gün sayısı 110 gün olduğu belirtiliyor.
Yedi çeşit elmanın üretildiği Van bölgesinde üreticiler, bu yılki verimden memnun. Van Havzası Organik Tarım Derneği Erciş Başkanı Müslüm Dursun ise, 4000 yıllık tarihi olan elmanın ekonomik şartlar nedeniyle sahiplenilmediğini belirtiyor.
Arapkızı elması
Yörede Karakız olarak da adlandırılan ve kışlık çeşit olarak yaygın şekilde yetiştiriciliği yapılan Arapkızı çeşidi, iri meyveli, raf ömrü uzun ve ticari değeri yüksek bir çeşittir. Ekşi tadı ve uzun süre dayanıklılığı ile yörede en fazla beğenilen çeşitlerden biridir. Meyve çok sulu, az aromalı, çok derecede mumlu, meyve eti rengi beyaz, meyve kabuğu rengi koyu kırmızı ve beyaz beneklidir. Ağaç, kuvvetli ve yayvan bir büyüme göstermekte olup; periyodisiteye meyilli bir çeşittir. Bu çeşitte tam çiçeklenmeden hasat başlangıcına kadar geçen gün sayısı 143 gün olduğu açıklanmıştır.
Kızıl Elma
Güzlük bir çeşit olan Kızıl elma çeşidinin meyveleri ince kabuklu olup meyve kalitesi yüksektir. Meyve az sulu, aromalı, çok mumlu, tatlı, meyve eti rengi beyaz, meyve kabuğu rengi sıvama kırmızıdır. Ağaç orta kuvvete ve yayvan bir gelişme gösterir Çiçeklenmenin 18 gün sürdüğü ifade ediliyor.
Sarıkız
Yörede yaygın olarak yetiştiriciliği yapılan, yeme kalitesi yüksek ve raf ömrü uzun kışlık bir çeşittir. Meyve çok sulu, az aromalı, orta derecede mumlu, tadı ekşi, meyve eti rengi beyaz, meyve kabuğu rengi ise sarı zemin üstüne güneşlenen kısımları sıvama kırmızıdır. Ağaç kuvvetli ve yayvan bir gelişme göstermektedir. Tam çiçeklenmeden hasat başlangıcına kadar yaklaşık 150 gün geçmiştir. Periyodisite göstermeyen bir çeşittir.
