Van’ın Erciş ilçesindeki Geliyê Zîlan’da, kurulan Mermer Ocağı’na verilen “ÇED gerekli değildir” raporuna karşı açılan davada, mahkeme yürütmeyi durdurma kararı alarak işlemin iptaline karar verdi.
Tarihteki en büyük katliamlardan birisinin yaşandığı Van’ın Erciş ilçesindeki Zilan Vadisi (Geliyê Zîlan), kurulan Mermer Ocağı’na verilen “ÇED gerekli değildir” raporuna karşı açılan davada mahkeme yürütmeyi durdurma kararı alarak işlemin iptaline karar verdi. Özgürlük için Hukukçular Derneği Wan ve Ankara şubeleri, Van Çevre Tarihi Eserleri Koruma Araştırma Geliştirme Derneği (Çev-Der) adına işlemin iptali için Van 4. İdare Mahkemesine başvuru yaptı. Kararını veren mahkeme, “ÇED gerekli değildir” kararının bilimsel ve teknik esaslara dayanmadığına dikkat çekti.
ALANDA KEŞİF VE İNCELEME YAPILDI
Dava dosyasında bulunan tüm bilgi ve belgeler ile keşif incelemesi sonrasında kararın alındığına dikkat çeken mahkeme, “Her ne kadar davaya konu alanda yürütülen projenin mevzuat uyarınca çevresel etki değerlendirmesi gerekli olmayan projeler kapsamında kaldığı anlaşılmış ise de; çevresel etki değerlendirmesine yönelik sürecin, projenin tanıtımı aşamasında düzenlenen raporda (Proje Tanıtım Dosyası) belirtilen hususlar bakımından belgeler üzerinden yapılan değerlendirmeler neticesinde projenin çevreye etkisine yönelik bir sonuca varılarak karar alındığı dikkate alındığında, proje tanıtım dosyasının doğru, objektif ve çevresel etki bakımından her ihtimali ortaya koyan ve bu anlamda çözüm üreten taahhütleri içermesi gerektiği izahtan varestedir” denildi.
İŞLEM İPTAL EDİLDİ
Dava konusu “ÇED Gerekli Değildir” kararının dayanağını oluşturan proje tanıtım dosyasının gereğinin yerine getirip getirilmediğine ilişkin inceleme yapan mahkeme, “Yapılan incelemede; projeye ilişkin olarak çevre izni için alınması gereken hava emisyon raporunun olmadığı, tesisin çevre izninin bulunmadığı, proje tanıtım dosyasında bahsi geçen atık havuzunun proje alanında olmadığı, proje uygulandığı vakitte akarsuya partikül karışımı muhtemel olmasına rağmen bu konuya ilişkin olarak proje tanıtım dosyasında herhangi bir taahhüt bulunmadığı, proje tanıtım dosyasında endemik türler ile ilgili gerekli tedbirlerden bahsedilmediği görülmektedir. Bu durumda; eksik değerlendirmeye dayalı ve alınması gerekli bir kısım tedbir ve önlemleri içermeyen proje tanıtım dosyasına dayanılarak düzenlenen dava konusu ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararında, bilimsel ve teknik esaslara, yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine hukuka uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmış, söz konusu işlemin iptaline karar verilmiştir” ifadelerine yer verdi.
