EKOLOJİ HABER – Yetiştirdikleri kavun ve karpuzun maliyetlerini karşılayamadığını ifade eden Iğdır’lı çiftçiler, tarlada kendilerinden 2 TL’ye alınan ürünün marketlerde 10-15 TL arası değişen fiyatlarla satıldığını belirterek, böyle devam etmesi durumunda çiftçiliği bırakacaklarını söyledi.
Mezopotamya Ajansı’nın haberine göre Serhat bölgesinin soğuk iklimine rağmen coğrafi yapısı ve iklim şartları dolayısıyla birçok sebze, meyvenin yanında kavun ve karpuz üreticiliğinin yaygın olarak yapıldığı Iğdır’da yüksek maliyetlere karşı ürünlerini düşük fiyata satmak zorunda kalmaktan şikayetçi.
Yaklaşık 20 yıldır kavun-karpuz yetiştiriciliği yapan Ramazan İk, ürünlerin fiyatlarının gübre, mazot, ilaç, nakliye ve işçi yevmiyesi gibi maliyetleri karşılamadığını belirterek, “Her şey çok pahalı. 100 dönüm tarla ekiyoruz, bir milyon TL masraf oluyor. Gelir gideri karşılamıyor. Satmak için sadece Îdir ile sınırlı kalmıyoruz. Wan, Agirî, Colemêrg gibi kentlere de götürüyoruz, ancak nakliye parası yüksek olduğu için ürünler para etmiyor ve zarar ediyoruz. Bir günlük 2 işçi yevmiyesi 3 bin TL. Araba, sulama, sondaj, elektrik vs. derken baya bir masraflı oluyor. Örneğin, Erzirom’a 25 ton karpuz götüren bir çiftçiden en az 30 bin TL nakliye ücreti isteniyor. Böyle giderse bu işi bırakacağım, zaten geçen senelere oranla onlarca çiftçi, çiftçiliği bıraktı” ifadelerini kullandı.
Hem yetiştiricilik, hem de seyyar satıcılık yapan Kirmen Dönmez, çiftçiye destek sunulmadığını söyleyerek, “Yıllardır bu işi yapıyoruz, ancak devlet bize destek vermiyor. Devlet çiftçiyi öldürdü. 10 yıl önce kavunun kilogramı 2 TL’ydi şu anda da 2 TL. Her seçim döneminde oy istiyorlar ve ‘Çiftçiye el atacağız’ diyorlar. ‘Biz sözümüzü bu vatan için veriyoruz’ diyorlar, ancak ortada hiçbir şey yok. 3 ay boyunca uğraşıyorum, ancak tohum ve su borcunu dahi ödeyemiyorum. Biz kilogramını 2 TL’den satarken markette 10 TL’den satılıyor. Denetim yok” diye belirtti.
Yaklaşık 4 yıldır kavun yetiştiriciliği yapan Tahir Kulen, bu yıl piyasadan memnun olmadığını dile getirdi. Kavunun para etmediğini ve üreticisini mağdur ettiğini söyleyen Kulen, şöyle devam etti: “Kavunun kilogramı 1 TL 50 kuruş. Bir traktörde 3 ton var, en fazla 4 bin ile 5 bin TL arası ediyor. Geçen sene biraz daha iyiydi, ancak bu sene tamamen zarardayız. Tarla sulaması için DSİ dönüm başına 500 TL alıyor. Çiftçi sulama parasını ödeyemiyor. Devletin yanlış politikalarıyla çiftçilik bitti. 12 dönüm kavun ektim, 50 bin TL üzerinde masraf ettim; ancak topladığımdan daha 30 bin TL kazanç elde edemedim. Taş patlasa 40 bin TL kazanç olacak, çünkü kavun para etmiyor. Borcumu kapatamıyorum. Hayvanlarımızı, arsalarımızı satıp borçları ödeyeceğiz.”
Bu işi 30 yıldır yaptığını dile getiren komisyoncu Özcan Kızıldağ da, geçen senelere oranla çiftçilerin perişan bir durumda olduğunu ifade etti. Satış fiyatlarından yakınan Kızıldağ, şunları söyledi: “Çiftçi bu parayı işçiye mi, traktöre mi, gübreye mi ilaca mı versin? Geçen sene kavunun kilogramı toptan 8 TL, işçi günlüğü ise 400 TL idi. Şu an toptan 2 TL’den alıyoruz ve işçi günlüğü bin TL olmuş. Her şeyin fiyatında yüzde 200 ile 300 arasında bir artış olmuş, ancak kavunun fiyatında yüzde 75 ile 80 bir düşüş var. Hükümetin politikalarının bir sonucu. Bir çiftçi, eğer bir kilogram kavun parasına bir ekmek alamıyorsa o çiftçi ölmüştür. Bir ekmek 8 TL, bir kavun 2 TL, bir kilogram buğday 7 TL. Şu an kavunu burada 2 TL’ye alıp Agirî’nin Avkevir ilçesinde 4 TL’ye satacağım. 1 TL 500 kuruş mazota gidecek kalan para ile parça alayım, yemek mi yiyeyim yoksa lastiklere mi vereyim. Bizde çiftçi de perişanız.”
