EKOLOJİ HABER- Van’da tarihi Şamran Kanalı DSİ tarafından tarihi dokusu düşünülmeden beden duvarlarına kepçelerle müdahale ediyor. Konuyla ilgili konuşan Uzman Arkeolog Erdal Özgüner, “Kepçelerin orada tarihi dokuya zarar veriyor olması kabul edilemez” dedi.
Şamram Kanalı Van’ın Gürpınar ilçesinden başlayarak güzergahı boyunca yerleşim birimlerinin su ihtiyacını gidermek amacıyla 2.800 yıl önce, Urartular tarafından inşa edilmiştir. Günümüzde de kısmen kullanılmaya devam edilen kanal geçtiği yerlerdeki tarla, bağ ve bahçelerin de su ihtiyacını karşılıyor. 1960’lı yıllarda Devlet Su İşleri Müdürlüğü (DSİ) tarafından büyük bölümü betonlaştırıldı. (DSİ) şimdide Edremit ilçesine bağlı Nur Tatar spor salonu civarından geçen kanalın tarihi dokusunu düşünmeden kanalın kısmen tahrip olmuş beden duvarlarına kepçelerle müdahale ediyor.
‘Kanal büyük oranda yok ediliyor‘
Tarihi Şamran kanalının inşa edildiği tarihten bu yana bölgenin su ihtiyaçlarını karşıladığını hatırlatan Özgüner, DSİ tarafından kanala uygulanan tahribata ilişkin şunları söyledi, “İlk kez 40’lı ve 50’li yıllarda DSİ tarafından beton dökülmeye başlandı. Her ne kadar ilk başlardaki bu uygulama suyun daha iyi akması için ‘İyi niyetli’ bir önlem olarak kullanıla gelmişse de; bu durum daha sonraki süreçlerde suistimal edilmeye başlanmıştır. Aradan uzun yıllar geçmesine rağmen DSİ kanal için koruyucu ya da en azından yok olmasını önleyici bir tedbir almadığı gibi, son örnekte de görüleceği üzere kanalın nispeten tahrip olmuş beden duvarlarına kepçelerle müdahale etmeye başlamıştır.”
‘Sit alanda yer alan tarihi kanala bu şekilde yaklaşmasına müdahale edilmeli’
Şamram Kanalı’nın, 2017 yılında Van Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından sit sınırları içerisinde yer aldığını belirten Özgüner, “Tarihi kanal birinci derecede arkeolojik sit alanı oldu. Dolayısıyla bu tür alanlara yaklaşımlar mevzuatlarda net olarak belirtilmiş olmasına rağmen, ne yazık ki konuya hassasiyet gösterilmediğini görüyoruz. Normalde, bu tür alanlarda ilgili kurumların onay süreçlerinden geçen projelerle müdahale edilmesi gerekmektedir. Buradaki müdahalenin birinci derecede sit alanında oldukça yanlış uygulamalar söz konusu. Örneğin kepçelerin orada tarihi dokuya zarar veriyor olması kabul edilemez bir durumdur. Arkeolojik hassasiyetle konunun değerlendirilmesi gerekmektedir. Tabii bir de olayın ele alınış biçimi de önemlidir. Siz Van’ın en önemli tarihi eserlerinden birine bu şekilde yaklaşırsanız daha sonrasında yaşanacaklarda tarih kaybeder, turizm kaybeder, kent kaybeder” sözleriyle tepkisini dile getirdi.
Munzur Press
